วันอาทิตย์ที่ 24 เมษายน พ.ศ. 2554

MMM(160) Urbani's disease

ซาร์ส (SARS) เป็นคำที่ทำให้ทุกคนในโลกขวัญกระเจิงมาแล้ว วันนี้ผมจะขอนำทุกท่านกลับไปสู่เหตุการณ์นั้นอีกครั้งหนึ่ง

ปอดบวม (pneumonia) เป็นโรคหนึ่งของระบบทางเดินหายใจส่วนล่างเกิดได้จากหลายสาเหตุ ที่สำคัญคือเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียและไวรัส

16 พฤศจิกายน ค.ศ. 2002 ถึง 9 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 2003 ประเทศจีนรายงานว่าที่มณฑลกวางตุ้งเกิดการระบาดของโรคปอดบวมโดยมีผู้ป่วยถึง 305 ราย เสียชีวิต 5 ราย ผลการชันสูตรศพพบว่า 2 รายเป็นปอดบวมจากเชื้อแบคทีเรีย Chlamydia pneumoniae

นายแพทย์หลิว เจี้ยนหลุนวัย 64 ปีศาสตราจารย์แห่งมหาวิทยาลัยซงซานในเมืองกวางเจาทางภาคใต้ของจีนเริ่มรู้สึ กไม่สบายเมื่อวันที่ 17 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 2003 แต่ยังสามารถเดินทางไปร่วมงานมงคลสมรสของญาติที่ฮ่องกงได้โดยเข้าพักที่โรงแ รมแห่งหนึ่งในวันที่ 21 กุมภาพันธ์ วันที่ไปถึงน้องเขยวัย 53 ปีชาวฮ่องกงมาต้อนรับและพาออกไปเที่ยวชมเมือง

22 กุมภาพันธ์ นายแพทย์หลิวอาการทรุดหนักลง ระบบหายใจล้มเหลวจนต้องเข้ารักษาตัวในห้อง ICU ของโรงพยาบาลแห่งหนึ่ง เขาเปิดเผยว่าที่เมืองกวางเจามีผู้ป่วยเป็นปอดบวมเสียชีวิตหลายสิบราย นอกจากนี้แพทย์ในโรงพยาบาลยังป่วยและเสียชีวิตด้วย ทำให้ทราบข้อมูลที่แท้จริงของจีนว่าน่าจะมีการระบาดมากกว่าที่รายงานต่อองค์ การอนามัยโลก

23 กุมภาพันธ์ จอห์นนี่ เฉิน (Johnny Chen) นักธุรกิจชาวอเมริกันเชื้อสายจีนวัย 48 ปีเดินทางจากอเมริกามาทำธุรกิจที่เซี่ยงไฮ้โดยเข้าพักที่โรงแรมเดียวกับนายแ พทย์หลิว ต่อมาก็ไม่สบายเช่นกันแต่ยังคงเดินทางไปทำธุรกิจต่อที่กรุงฮานอย ประเทศเวียดนาม

26 กุมภาพันธ์ จอห์นนี่ เฉิน อาการหนักขึ้นจนต้องเข้ารักษาตัวในโรงพยาบาลที่กรุงฮานอย

28 กุมภาพันธ์ น้องเขยของนายแพทย์หลิวไม่สบายหนักจนต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลเช่นกัน

3 มีนาคม นายแพทย์หลิวถึงแก่กรรม วันเดียวกันนี้เอง จอห์นนี่ เฉินอาการทรุดลงอย่างมากจึงถูกส่งตัวมารักษาต่อที่ฮ่องกง

ต่อมาบุคลากรในโรงพยาบาลทั้งที่ฮ่องกงและกรุงฮานอยต่างก็เริ่มป่วยและบางราย เสียชีวิต นายแพทย์คาร์โล เออร์บานิ (Carlo Urbani) แพทย์ชาวอิตาลีวัย 46 ปีนักระบาดวิทยาประจำสำนักงานองค์การอนามัยโลกที่เวียดนามได้เข้าไปสอบสวนโร คในกรุงฮานอยตั้งแต่วันที่ 28 กุมภาพันธ์ เขาพบว่าสาเหตุไม่ได้เกิดจากไข้หวัดใหญ่แต่น่าจะเป็นโรคติดต่อที่ร้ายแรงชนิ ดใหม่ เขาจึงแจ้งเตือนไปยังองค์การอนามัยโลกและแนะนำให้กระทรวงสาธารณสุขของเวียดน ามคัดแยกผู้ป่วยและตรวจคัดกรองนักท่องเที่ยวในการประชุมเมื่อวันที่ 9 มีนาคม หลังการอภิปรายนาน 4 ชั่วโมงในที่สุดรัฐบาลก็ปฏิบัติตามคำแนะนำแม้จะกระทบต่อเศรษฐกิจของประเทศ (รัฐบาลตัดสินใจได้ดีมาก)

11 มีนาคม นายแพทย์คาร์โล เออร์บานิเดินทางจากฮานอยมายังประเทศไทยโดยสายการบินไทยเที่ยวบินพิเศษที่ TG685 เพื่อเป็นประธานในการประชุมวิชาการเรื่องปรสิตในเด็ก ขณะอยู่บนเครื่องบินเขาเริ่มไม่สบายและรู้ตัวว่าคงติดโรคนี้เข้าแล้ว เมื่อถึงสนามบินจึงบอกให้เพื่อนร่วมงานจาก CDC ที่รอต้อนรับให้อยู่ห่างจากตัวเขาและเรียกรถพยาบาลฉุกเฉินมารับเพื่อรักษาตั วในประเทศไทย กระทรวงสาธารณสุขของไทยจัดให้พักอยู่ในห้องกักกันโรคของสถาบันบำราศนราดูร ด้วยความเป็นนักระบาดวิทยาจึงยอมอุดอู้อยู่ในแต่ในห้องเพราะไม่ต้องการให้เชื้อแพร่กระจาย การพูดคุยกับภรรยากระทำผ่านระบบการสื่อสารทางไกล

12 มีนาคม องค์การอนามัยโลกแจ้งเตือนให้เฝ้าระวังโรคระบาดชนิดใหม่นี้โดยตั้งชื่อว่า “กลุ่มอาการโรคทางเดินหายใจเฉียบพลันรุนแรงหรือซาร์ส (Severe Acute Respiratory Syndrome: SARS)”

13 มีนาคม จอห์นนี่ เฉินถึงแก่กรรมที่ฮ่องกง

เนื่องจากโรคนี้แพร่ระบาดไปอย่างรวดเร็วและไม่ตอบสนองต่อยาปฏิชีวนะ ดังนั้นไม่น่าจะเป็นการระบาดจากเชื้อ Chlamydia pneumoniae หรือเชื้อแบคทีเรียอื่น ๆ ความสนใจจึงพุ่งไปที่ไวรัส

17 มีนาคม มีรายงานจากเยอรมันและฮ่องกงว่าตัวอย่างจากช่องหลังโพรงจมูก (nasopharynx) เมื่อตรวจดูด้วยกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนพบอนุภาคคล้ายพารามิกโซไวรัส (Paramyxovirus-like particle) และ John Tam หัวหน้าศูนย์ไวรัสแห่งโรงพยาบาล Prince of Wales ในฮ่องกงพบ Paramyxovirus ในผู้ป่วย SARS ถึง 25 รายจาก 53 ราย ทำให้เชื่อกันว่าสาเหตุของโรคเกิดจาก Paramyxovirus

19 มีนาคม น้องเขยของนายแพทย์หลิวถึงแก่กรรมที่ฮ่องกง

ประเทศไทยส่งตัวอย่างจากนายแพทย์คาร์โล เออร์บานิไปตรวจที่ห้องปฏิบัติการของศูนย์ควบคุมป้องกันโรคสหรัฐอเมริกา (CDC) 22 มีนาคม CDC ประกาศว่าแยกได้เชื้อกลุ่ม Coronavirus จากตัวอย่างที่ส่งมาจากประเทศไทยและตั้งชื่อว่า SARS-coronavirus สายพันธุ์เออร์บานิ (SARS-CoV Urbani strain)

29 มีนาคม นายแพทย์คาร์โล เออร์บานิถึงแก่กรรมในประเทศไทย

การที่นายแพทย์ท่านนี้เข้ามาพักในประเทศไทย เป็นจุดสำคัญที่ทำให้ไทยตื่นตัวในเรื่องนี้อย่างมากและมีการเฝ้าระวังอย่างเ คร่งครัดจึงไม่มีการระบาดของโรคนี้ในประเทศไทย

4 เมษายน Jiang Yanyong (เกิด 4 ต.ค. 1931) แพทย์ชาวจีนส่งจดหมายไปยังสถานีโทรทัศน์สองแห่งเพื่อแจ้งให้ทราบว่าการระบาด ของโรคซาร์สในจีนรุนแรงกว่าข้อมูลที่รัฐบาลได้รับ แต่จดหมายของเขาไม่ได้รับการออกอากาศ ข้อมูลนี้รั่วไหลไปยังสื่อของสหรัฐฯและได้สัมภาษณ์เขาในวันที่ 8 เมษายน สาธารณชนจึงได้ทราบข้อเท็จจริง

16 เมษายน Albert Osterhaus และคณะจากศูนย์การแพทย์ Erasmus มหาวิทยาลัย Rotterdam ประเทศเนเธอร์แลนด์ทำการทดลองในลิงตาม Koch’s postulate ยืนยันว่า Coronavirus เป็นสาเหตุของ SARS ไม่ใช่ Paramyxovirus อย่างที่เข้าใจในตอนแรก
21 เมษายนผู้ว่าการเมืองปักกิ่งและรัฐมนตรีสาธารณสุขของจีนประกาศลาออกจากตำแหน ่งเพื่อรับผิดชอบในเรื่องนี้

27 เมษายน รัฐบาลจีนระดมคนงานกว่า 7,000 ชีวิตสร้างโรงพยาบาล Xiaotangshan ซึ่งเป็นโรงพยาบาลขนาด 1,000 เตียงขึ้นในกรุงปักกิ่งเพื่อรับดูแลผู้ป่วยโรคนี้โดยเฉพาะ สร้างแล้วเสร็จและสามารถรับผู้ป่วยได้ในเวลาเพียง 7 วันหลังเริ่มก่อสร้าง

24 พฤษภาคม นักวิทยาศาสตร์จากมหาวิทยาลัยฮ่องกงทำการวิจัยเพาะเชื้อจากสัตว์ชนิดต่าง ๆ ที่มีจำหน่ายเพื่อบริโภคในภาคใต้ของจีน พบว่าชะมด Paguna larvata มีเชื้อไวรัสที่คล้ายคลึงกับ SARS-CoV มาก เป็นไปได้ว่า SARS อาจจะมีต้นตอมาจากชะมด

จากความร่วมมือร่วมใจกันทำให้โลกเราสามารถควบคุมโรคนี้ได้ในเวลาไม่นานนัก การระบาดในครั้งนั้นองค์การอนามัยโลกสรุปว่าพบผู้ป่วยใน 30 กว่าประเทศรวมทั้งสิ้น 8,437 ราย เสียชีวิต 813 ราย (ประเทศไทยมีผู้ป่วย 6 ราย เสียชีวิต 2 ราย โดยทุกคนติดเชื้อมาจากนอกประเทศ)

ปัจจุบันนักวิทยาศาสตร์ยังคงค้นคว้าวัคซีนเพื่อใช้ป้องกันโรคนี้กันอยู่ เพราะไม่รู้ว่ามันจะหวนกลับมาเขย่าโลกอีกเมื่อไหร่

Carlo Urbani (1956-2003)

เกิดวันที่ 19 ตุลาคม ค.ศ. 1956 ที่เมือง Castelplanio ประเทศอิตาลี
จบแพทย์จากมหาวิทยาลัยแห่ง Ancona ในปี ค.ศ. 1981 เริ่มแรกทำงานเป็นแพทย์เวชปฏิบัติทั่วไปก่อนจะเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านโรคติดเช ื้อและโรคเขตร้อนที่มหาวิทยาลัย Messina ต่อมายังจบปริญญาโทด้านปรสิตวิทยาเขตร้อนอีกด้วย

ค.ศ. 1993 เขาเป็นที่ปรึกษาขององค์การอนามัยโลก โดยเริ่มงานที่ Mauritania ก่อนจะไป Maldives ในปี ค.ศ. 1995

ค.ศ. 1996 ได้รับเชิญเข้าร่วมองค์การแพทย์ไร้พรมแดน (Medecins Sans Frontieres: MSF) เพื่อต่อสู้โรคติดเชื้อในประเทศกัมพูชา ต่อมา ค.ศ. 1999 เขากลับมายังอิตาลีและดำรงตำแหน่งประธานองค์การแพทย์ไร้พรมแดนส่วนประเทศอิต าลี องค์การนี้ได้รับรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพในปีนั้นเอง

ค.ศ. 2000 รับตำแหน่งนักระบาดวิทยาประจำสำนักงานองค์การอนามัยโลกที่เวียดนาม

เขาแต่งงานกับ Chiorrini ทั้งสองมีบุตรด้วยกันสามคน

เขาเป็นคนแรกที่ตระหนักถึงความสำคัญของโรคซาร์สทำให้ไม่เกิดการระบาดในวงกว้ างและมุ่งมั่นทำงานนี้จนกระทั่งเสียชีวิตจากโรคซาร์สในวันที่ 29 มีนาคม ค.ศ. 2003 ที่กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย เพื่อเป็นเกียรติแก่ Urbani ผมเห็นด้วยที่จะเรียกโรคซาร์สว่า Urbani’s disease

ไม่มีความคิดเห็น: