Donald “Don” Sharp Fredrickson (1924-2002)
เกิดวันที่ 8 สิงหาคม
ค.ศ. 1924 ที่ Canon City รัฐโคโลราโด
ประเทศสหรัฐอเมริกา
บิดาของเขาเป็นทนายความ
เขาเข้าเรียนที่มหาวิทยาลัยแห่งโคโลราโดในช่วงสงครามโลกครั้งที่สองได้หนึ่งปี
กองทัพก็ย้ายเขาไปที่มหาวิทยาลัยแห่งมิชิแกนจนจบวิทยาศาสตร์บัณฑิตในปี ค.ศ.
1946 และจบแพทย์ในปี ค.ศ. 1949
ตอนเป็นนักศึกษาแพทย์ชั้นปีที่สามเกิดเหตุการณ์สำคัญในชีวิต เขาไป elective ที่ Ann Arbor ได้รู้จักกับวิสัญญีแพทย์ชาวดัตช์คนหนึ่งที่นั่น
ช่วงปิดภาคฤดูร้อนเขาวางแผนจะไปปั่นจักรยานเที่ยวยุโรปกับกลุ่มเพื่อนร่วมห้อง
แต่วิสัญญีแพทย์คนดังกล่าวพยาพยามเสนอให้เขาไปพบกับน้องสาวที่พึ่งเป็นหม้ายที่ประเทศเนเธอร์แลนด์ เขาไปตามที่แนะนำโดยตั้งใจว่าอยู่ไม่กี่วันแล้วค่อยตามไปเที่ยวกับกลุ่มเพื่อน เมื่อได้รู้จัก Henriette Priscilla Dorothea Eekhof บุตรสาวของหญิงหม้ายเขาก็ยกเลิกความคิดดังกล่าว
สองปีต่อมาเขาก็แต่งงานกับเธอและอยู่เคียงข้างกันจนวาระสุดท้ายของชีวิต
(ทั้งสองมีบุตรชายด้วยกันสองคนคือ Eric และ Ruric)
หลังจบแพทย์เขาไปเทรนด้านอายุรศาสตร์ภายใต้
George Widmer Thorn (1906-2004) แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านต่อมไร้ท่อชาวอเมริกันที่โรงพยาบาล Peter Bent Brigham
(ปัจจุบันคือ Brigham and Women’s Hospital) ที่บอสตันระหว่างปี
ค.ศ. 1949-1952
ก่อนจะไปใช้เวลาหนึ่งปีที่โรงพยาบาลทั่วไปแมสซาชูเซตส์ในห้องปฏิบัติการของ Ivan
D. Frantz, Jr. (1916-2009) แพทย์ชาวอเมริกันผู้ศึกษาเรื่องคอเลสเตอรอล
กรกฎาคม
ค.ศ. 1953 เขาย้ายไปทำงานที่ National Heart Institute (NHI) ใน Bethesda
รัฐแมรีแลนด์ (ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็น
National
Heart, Lung and Blood Institute: NHLBI)
ใช้เวลาหลายปีที่ห้องปฏิบัติการของ Christian Boehmer Anfinsen, Jr.
(1916–1995)
นักชีวเคมีชาวอเมริกันทำให้ได้ความรู้ความชำนาญด้านชีวเคมีอย่างมากและเริ่มต้นศึกษาเรื่องเมตะบอลิซึมของคอเลสเตอรอลก่อนจะมาเน้นที่เรื่องไลโปโปรตีน
(lipoproteins) ในพลาสมา [ต่อมา Anfinsen
ได้รับรางวัลโนเบลสาขาเคมีประจำปี ค.ศ. 1972]
ค.ศ. 1960 เขาร่วมกับแพทย์ชาวอเมริกันอีกสองคนคือ
John
Bruton Stanbury (เกิด 15 พ.ค. 1915) และ James
Barnes Wyngaarden (เกิด 19 ต.ค.
1924) ประพันธ์ตำราคลาสสิกชื่อ “The Metabolic Basis of
Inherited Disease” ทั้งสามร่วมกันเป็นบรรณาธิการอยู่ 23 ปีปรับปรุงจนถึงฉบับพิมพ์ครั้งที่ 5
ก่อนจะเปลี่ยนบรรณาธิการใหม่พร้อมทั้งเปลี่ยนชื่อตำราเป็น “The Metabolic
and Molecular Bases of Inherited Disease” โดยล่าสุดฉบับพิมพ์ครั้งที่
8 ตีพิมพ์ในปี ค.ศ. 2001 มีทั้งหมด 4
เล่ม ตำรานี้ได้รับการยกย่องว่าเป็นไบเบิลของอณูเวชศาสตร์
(bible of molecular medicine) [ต่อมา Stanbury ได้รับรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดลสาขาการแพทย์ประจำปี ค.ศ. 1993]
ต้นทศวรรษ
1960 Fredrickson และเพื่อนร่วมงานค้นพบความผิดปกติของไขมันที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรมชนิดใหม่
2 โรค โรคแรกคือ familial high-density
lipoprotein (HDL) deficiency พวกเขาตั้งชื่อว่า Tangier
disease (TD) ตามชื่อเกาะในอ่าว Chesapeake
ซึ่งผู้ป่วยรายแรกอาศัยอยู่ ส่วนอีกโรคคือ
cholesteryl
ester storage disease (CESD)
ค.ศ. 1966
เขาได้รับตำแหน่งผู้อำนวยการทั่วไปของ NHI
ค.ศ. 1967 เขาร่วมกับแพทย์ชาวอเมริกัน
Robert I. Levy (1937-2000) และ Robert S. Lees จำแนกความผิดปกติของไขมันออกเป็น 5 ชนิดตามลักษณะทางคลินิกและลำดับใน
paper electrophoresis เรียกว่า Fredrickson
classification หรือ Fredrickson-Levy-Lees classification ซึ่งได้รับการยอมรับอย่างรวดเร็ว
ผลงานดังกล่าวนำไปสู่การก่อตั้ง Lipid Research Clinics Program (LRCP) ในปี ค.ศ.
1970 โดย Levy
เป็นหัวหน้า
วัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างคอเลสเตอรอลกับโรคหัวใจ Lipid Research Clinics Coronary Primary-Prevention Trial
(LRC-CPPT) เป็นต้นแบบของความร่วมมือระหว่างรัฐบาล ศูนย์วิจัยทางวิชาการ
และบริษัทยา
เป็นงานวิจัยทางคลินิกแรกที่แสดงให้เห็นว่าการลดคอเลสเตอรอลสามารถลดอุบัติการณ์ของโรคหัวใจและหลอดเลือด นำไปสู่การก่อตั้ง National Cholesterol
Education Program (NCEP) ในเวลาต่อมา
ค.ศ. 1972 เขาร่วมกับ Robert I. Levy และ William T. Friedewald คิดค้นสมการคำนวณ Low
density lipoprotein (LDL) ที่ว่า LDL = Total cholesterol –
High density lipoprotein – (Triglyceride/5) สมการนี้มีชื่อว่า Friedewald
formula หรือ Friedewald-Levy-Fredrickson formula
ค.ศ.
1974
Fredrickson ออกจาก NHLBI ไปรับตำแหน่งประธานสถาบันการแพทย์
(Institute of Medicine) ของ National Academy of
Sciences (NAS) ที่วอชิงตันดีซี
เก้าเดือนต่อมาก็ได้รับตำแหน่งผู้อำนวยการ National Institutes of
Health (NIH)
เขาลาออกจากตำแหน่งในปี ค.ศ. 1981 และไปเป็น Scholar-in-Residence
ของ NAS อยู่สองปี
ค.ศ.
1983 เขาได้รับตำแหน่งรองประธาน Howard Hughes Medical Institute (HHMI) ซึ่งมีอดีตอาจารย์ที่ปรึกษา George Thorn
เป็นประธานตั้งแต่ทศวรรษ 1950 ที่สถาบันเริ่มก่อตั้ง หนึ่งปีต่อมา Thorn ก็เกษียณและ
Fredrickson รับตำแหน่งประธานต่อ
ค.ศ. 1987 เขาลาออกจาก HHMI
แล้วย้ายไปอยู่ที่ National Library of Medicine (NLM) ในสังกัด NIH
นอกจากนี้ยังทำงานวิจัยและด้านคลินิกที่หน่วยงานเก่าคือ NHLBI ผู้ป่วยที่คลินิกไขมัน (Lipid clinic) ตั้งแต่ยุคเริ่มแรกรายหนึ่งคือมกุฎราชกุมารแห่งโมร็อกโกซึ่งต่อมาขึ้นครองราชย์เป็น
King Hassan II (1929-1999)
ไว้วางพระทัยให้เขาเป็นแพทย์ประจำพระองค์ยาวนานกว่า 25 ปีจนกระทั่งพระองค์สวรรคต
(Fredrickson และภรรยาได้รับเกียรติให้ไปร่วมงานฉลองวันคล้ายวันพระราชสมภพที่พระราชวังทุกปี)
เขาเสียชีวิตที่สระว่ายน้ำส่วนตัวในวันที่ 7 มิถุนายน
ค.ศ. 2002 โดยศพได้รับการฝังที่เมืองไลเดิน (Leiden) ประเทศเนเธอร์แลนด์
Fredrickson
ได้รับการยกย่องว่าเป็นบิดาผู้ก่อตั้งวิชาไขมันวิทยา (Founding
father of lipidology)
เอกสารอ้างอิง
Gotto AM, Jr. In memoriam Donald
Sharp Fredrickson, MD 1924-2002. Circulation 2003;107:1714-6.
Friedewald WT, Levy RI, Fredrickson DS.
Estimation of the Concentration of Low-Density Lipoprotein Cholesterol in
Plasma, Without Use of the Preparative Centrifuge. Clin Chem 1972;18:499-50.
Fredrickson DS, Levy RI, Lees RS. Fat
transport in lipoproteins-an integrated approach to mechanisms and disorders. N
Engl J Med 1967;276(1):34-44.
Wong S, Al-Sarraf A, Ignaszewski A. Dr D. S.
Fredrickson: Founding father of the field of lipidology. B C Med J 2012;7:336-40.
Wyngaarden JB. Donald Sharp Fredrickson. Proc
Am Phil Soc 2004;148(3):383-91.
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น